Οι συνδετικοί κρίκοι

Στην τελευταία μου ανάρτηση έγραψα σε ένα σημείο, ότι δεν έχουμε κοινή αφετηρία, στόχο και χαραγμένη διαδρομή.

Σε ένα άλλο σημείο δε, αναφέρθηκα στην ψυχική ανομοιογένεια των Ελλήνων.

Θεωρώ ότι είναι δύο κομβικά σημεία, που δύνανται να επεξηγήσουν, σε έναν βαθμό, τις μόνιμες ερωτήσεις που προκύπτουν συνεχώς, τα τελευταία τρία χρόνια, και πολλές φορές καταλήγουν σε κραυγές.

Πως φθάσαμε ως εδώ;

Πως είναι δυνατόν να συμβαίνουν όλα αυτά και να μην αντιδρούμε;

Ως πότε θα τους ανεχόμαστε;

Τι μπορεί να γίνει, ώστε να αντιστραφεί η κατάστασις;

Μάλλον, τελικά, αυτά που δεν έχουμε εμείς τα έχουν οι άλλοι.

Διότι σε αυτό το πρόβλημα, υπάρχουν δύο μέρη.

Αυτοί που το προκαλούν και αυτοί που το υπόκεινται.

Σε μία απόπειρα λοιπόν, να εντοπίσω τις διαφορές των δύο μερών, τα «όπλα» τους και την πηγή της συνοχής των ή των αιτιών της απουσίας της, θα ασχοληθώ, με ένα μέρος του προβλήματος, καθ’ ότι άλλα μέρη πιο σύνθετα, ήδη αξιόλογα πνεύματα ασχολούνται και καταγράφουν.

Δεν θα ξεκινήσω από παλιά, καθ’ ότι, ούτε τις ανάλογες γνώσεις έχω ούτε την επιστημονική κατάρτιση για την ενδεδειγμένη αξιολόγηση.

Θα με απασχολήσει το σήμερα, ως αποτέλεσμα μίας διαχρονικής εξέλιξης, που ενώ χρήζει πολλών αναφορών στο παρελθόν, καθρεπτίζει έντονα το μέλλον.

Και όλα αυτά, μέσα από τα «μάτια» ενός απλού πολίτη και παρατηρητή, με ότι αυτό συνεπάγεται στην αντικειμενικότητα των γραφομένων μου, δηλαδή ένα μεγάλο τίποτα.

Το γεγονός ότι κάθομαι και γράφω τις σκέψεις μου, και τις δημοσιοποιώ μέσα από το διαδίκτυο με την ελπίδα να βρω αντίστοιχες ή διαφορετικές σκέψεις και οπτικές, συμβαίνει χάριν μίας λέξης και των εννοιών που αυτή περιέχει.

Ποια είναι αυτή η λέξη;

Μα φυσικά η τεχνολογία, εσχάτως δε η ηλεκτρονική, και οι αμέτρητες εφαρμογές της, ως μέσον διάδοσης ενός παγκόσμιου και άχρωμου «πολιτισμού».

Μας έκανε την ζωή πιο «εύκολη», πιο γρήγορη, αλλά ταυτόχρονα πιο περίπλοκη και πιο ελεγχόμενη.

Στην γραπτή ιστορία του κόσμου, αλλά και από έρευνες που έχουν γίνει με όλα τα σύγχρονα μέσα, καταγράφονται, ως αναπόσπαστο μέρος της εξέλιξης της ανθρωπότητας, άπειρες ανακαλύψεις που άφησαν το δικό τους αποτύπωμα.

Μία εξέλιξη όμως, που από ένα σημείο και έπειτα, στηρίχθηκε καθαρά στην μηχανική και ηλεκτρονική τεχνολογία, αφήνοντας κατά μέρος τις άλλες φυσικές δραστηριότητες και πρωτοβουλίες, που ως προπάτορές της μπήκαν στο χρονοντούλαπο της ανθρώπινης νοητικής αμετροέπειας.

Πιο συγκεκριμένα, θα αναφέρω την σταδιακή επικράτηση στην καθημερινότητα του πολίτη, των πάσης φύσεως μηχανών και μηχανημάτων, όπου ελαχιστοποίησαν την φυσική δραστηριότητα του ανθρώπου, ενώ ταυτόχρονα τα ανέδειξαν, συνδυαστικά, σε οικονομικά επιτεύγματα, σε λόγο ύπαρξης, και σε καθορισμό κοινωνικού επιπέδου, ως υποκατάστατα πολιτισμικού γίγνεσθαι, και τέλος σε αποχαυνωτικό εθισμό.

Η παρατήρηση της γεννεσιουργούς αιτίας και μεταβολής των πάντων, της φύσης, αιχμαλωτίσθηκε σε εργαστήρια, αναπαρίσταται σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές και σε μαθηματικά μοντέλα, και αποτυπώνεται σε τρισδιάστατες οθόνες.

Σήμερα γνωρίζουμε (;) την φύση καλύτερα, ελέγχουμε (;) τις ιδιοτροπίες της περισσότερο και εφαρμόζουμε λύσεις πολλές φορές ενάντια στην θέλησή της.

Επέτυχε λοιπόν η τεχνολογία, την ταχύτατη διάδοση ερεθισμάτων και διαμόρφωσης συνηθειών και πρακτικών, ενώ, ταυτόχρονα, απονευροποίησε τον εγκέφαλο από εκείνες τις λειτουργίες που καθιστούσαν πιο ασφαλή την διέλευση από την ανακάλυψη στην ωφέλιμη εφαρμογή.

Η μαζική παραγωγή προϊόντων, υπηρεσιών αλλά κυρίως μηνυμάτων που εδραίωσαν την αναγκαιότητά τους, συνετέλεσε, στον ήδη καθυστερημένο εγκέφαλο του σύγχρονου ανθρώπου, να καταστεί αδύνατη η επεξεργασία και αξιολόγηση τόσων πολλών και διαφορετικών επιτευγμάτων και των συνεπειών των εφαρμογών των.

Ο αυξανόμενος δε ρυθμός διαφοροποίησης και βελτίωσης αυτών, απομάκρυνε παντελώς την ικανότητα διαχωρισμού.

Άλλαξε τις ανάγκες άρα και τις προτεραιότητες, άλλαξε τις συνήθειες άρα και τις ασχολίες, άλλαξε την εκπαίδευση άρα και την σκέψη.

Μόνιμη επωδός των υποστηρικτών της, τα τεράστια άλματα στην πρόοδο και στην εξέλιξη της ποιότητας της ζωής του ανθρώπου.

Δήλα δή, μάθαμε να πηδάμε, και ξεχάσαμε να βαδίζουμε.

Η έντεχνη προβολή της εικόνας, και όχι των αιτιών, των υποανάπτυκτων χωρών και των λαών τους, είναι ο σύγχρονος μπαμπούλας της αντίθετης σκέψης και λόγου.

Σε συνδυασμό δε με την επικράτηση των «τεχνοκρατών», των ειδημόνων δήλα δή του τρόπου που εφαρμόζεται η τεχνολογία στην ανθρώπινη δραστηριότητα αλλά και στην κοινωνική και οικονομική σκέψη και πρακτική, αναίρεσε από τους πολίτες την δυνατότητα κριτικής και αμφισβήτησης.

Αυτό δε έγινε, ως απότοκο εκτέλεσης, αποτυχημένων, δόλια ή μη, πρακτικών των πολιτικών εκφραστών, υποτίθεται, των κοινωνικών πλειοψηφιών.

Κάπου διάβασα και μία ερμηνεία του όρου «τεχνοκράτης», που προσεγγίζει σε μεγάλο βαθμό το ποιόν του.

«Ο καθαρός τεχνοκράτης, ο αταξικός, ευφυής τύπος  χωρίς παρελθόν, που δεν γνωρίζει άλλο στόχο από το να κάνει καριέρα. Αυτή ακριβώς η ελαφρότητα, η απουσία σκέψης, είχε ως αποτέλεσμα όλοι οι νεαροί άντρες του είδους του να συνεχίσουν να υπηρετούν μέχρις εσχάτων τον τρομακτικό μηχανισμό της εποχής μας».

Σήμερα, τα πάντα έχουν καταλήξει να αποκτούν ύπαρξη και ουσία, αναλόγως του τρόπου που επικοινωνούνται, στο ευρύ κοινό.

Σήμερα, η εξάρτηση του μέσου πολίτη, όσον αφορά την αντίληψη και κατανόηση του εν γένει περιβάλλοντός του, είναι πλήρως ηλεκτρονική σε μέσα, κυρίως, ενημέρωσης, και λιγότερο, ακόμη, σε μέσα διαβίωσης.

Η προσωπική διεπαφή και αλληλεπίδραση με το υποκείμενο ή το αντικείμενο, έχει ατονήσει σε σημαντικότατο βαθμό, με ότι αυτό συνεπάγεται.

Από την άλλη, η τεράστια συγκέντρωση όγκου και δύναμης, από συγκεκριμένα πληροφοριακά κέντρα, θα έπρεπε να ανησυχεί σφόδρα τους ανθρώπους, αντί να τους οδηγεί στην τεμπελιά του έτοιμου σερβιρίσματος.

Γίνεται δε ακόμα πιο κρίσιμο ως πρακτική, από την στιγμή που αφαιρεί σταδιακά, αλλά με αυξανόμενο ρυθμό και σε παγκόσμιο επίπεδο, τις όποιες ελευθερίες αμφισβήτησης και έκφρασης αυτής, του ανθρώπου/πολίτη.

Σταδιακά και ύπουλα λοιπόν, έχει επικρατήσει μία πρακτική, που έχει αποκτήσει μία ανεξέλεγκτη δυναμική, που αποξενώνει τον άνθρωπο από την φύση του, την φύση γενικότερα, τον ψυχικό και συναισθηματικό του κόσμο, τον ορθολογισμό και έχει κτίσει φράγματα στον δρόμο που οδηγεί και πάλι σε αυτά.

Αυτή η απόπειρα πλήρους προγραμματισμού των αρχέγονων ενστίκτων σε μία νέα βάση λειτουργίας, εντελώς αφύσικης, ενώ θα έπρεπε να δραστηριοποιήσει το ανοσοποιητικό σύστημα του εγκεφάλου, βρίσκει καθημερινά διόδους εισόδου στο βαθύτερα σημεία ελέγχου του.

«Η ύψιστη ελπίδα μου έμεινε ανείπωτη και αλύτρωτη! Και πέθαναν όλες οι οπτασίες και οι παρηγοριές της νιότης μου!

Πώς το άντεξα; Πώς άντεξα και ξεπέρασα τέτοιες πληγές; Πώς αναστήθηκε η ψυχή μου από τέτοιους τάφους;

Ναι, υπάρχει μέσα μου κάτι άτρωτο, που τίποτε δεν μπορεί να το θάψει, κάτι που ανατινάζει βράχους: αυτό είναι η θέλησή μου. Σιωπηλή και αναλλοίωτη βαδίζει μέσα στα χρόνια [...]

Ζει ακόμη μέσα σου το αλύτρωτο της νιότης μου· και σαν ζωή και νιότη κάθεσαι εδώ ελπίζοντας, πάνω στα κίτρινα χαλάσματα των τάφων.

Ναι, είσαι ακόμη για μένα ο χαλαστής όλων των τάφων: χαίρε θέλησή μου! Και μόνον όπου υπάρχουν τάφοι, υπάρχουν αναστάσεις».

Νίτσε

Συνεχίζεται...