Μάθηση και ζωή...

Απόσπασμα από το βιβλίο του Δ. Λιαντίνη, "Τα Ελληνικά".

Μαθαίνουμε για τη ζωή. Discimus vitae, που έλεγε ο Σένεκας. Θα ειπεί πως κάθε γνώση που περνάμε στο παιδί, και κάθε δεξιότητα που του αναπτύσσουμε είναι δεμένα με την πραγματικότητα όπως το νύχι με το κρέας.

Όχι θεωρίες και λόγια. Όχι τα άψυχα και τα νοερά σκύβαλα των βιβλίων, που ούτε καταπίνουνται ούτε μασιούνται. Ξέρεις, έξω από το Ρωμανό το Μελωδό του συναξαριστή, άνθρωπο άλλο που να πήρε κομμάτι χαρτί και να το κατάπιε, για να φωτιστεί και να μάθει; Εγώ δεν ξέρω.

Μάθηση δίκαιη και σωστή σημαίνει ζωντάνεια, αμεσότητα, σφυγμός μαστιγωμένος, κρούση κατά μέτωπο με τα πράγματα. Σημαίνει να πίνουμε στο ποτήρι το ίδιο μας το αίμα.

Μη λησμονούμε πως ο τελευταίος στόχος κάθε παιδείας είναι να διαπλάσει έτσι το νέο, ώστε την ορισμένη στιγμή που θα αποδοθεί στο στίβο της ζωής να μπορεί να προσαρμόζεται στην άγρια ανάγκη των πραγμάτων και των ανθρώπων.

Ωσαν ξαφνικά να τον πετάξουμε πες Ρομβισόνα Κρούσο στο νησί. Και να του ειπούμε:

Τώρα ψάξε να βρείς τον τρόπο για να ζήσεις. Νίκα την πείνα και τη δίψα σου, το κρύο και τη μοναξιά. Νίκα την απειλή του ουρανού και της θάλασσας, και το αρχέγονο τρόμο της ύπαρξης.

Αυτό σημαίνει το discimus vitae. Ο δάσκαλος να’ ναι δύναμη, πράξη ο μαθητής, και το σχολείο γιορτή.

Όμως αυτό ακριβώς το σημείο είναι ο κόμπος, και στο δρόμο του Ηρακλή ο σταυρός. Εδώ προβάλλει η ανάγκη να διαλέξεις ανάμεσα στο σωστό και στο λάθος.

Γιατί το πλήθος οι δάσκαλοι δε μαθαίνουν τα παιδιά για τη ζωή και την πράξη, αλλά για το σχολειό και τα βιβλία. Εγώ σου τα λέω, για να τα ειπώ. Και συ μην σώσεις να τα μάθεις!

Ο Μεγαλέξαντρος, δηλαδή, μένει κόκαλα στη σαρκοφάγο του. Η τρελή Ροδιά του αναγνωστικού μυξοκλαίει στο καφάσι του οπωροπώλη της γειτονιάς. Ο εθνάρχης Βενιζέλος είχε στο μάγουλο ελιά. Τα μαθηματικά μαυρίλα και σάβανα. Και το ρήμα λύω κλίνει τους χρόνους του, αλλά δεν ανοιγοκλείνει τα φτερά του σαν τα περιστέρια. Που ο Σαίκσπηρ τά ΄βαζε όρκο στο στόμα των ερωτευμένων: Μα τα περιστέρια της Αφροδίτης!

Το αντίθετο στο discimus vitae είναι το discimus scholae. Να μαθαίνουμε για το σχολειό. Τι σημαίνει τούτο το παλιό ευαγγέλιο;

Τι σημαίνει ο τύπος χωρίς την ουσία; Ο νυχτερινός περίπατος ανάμεσα σε όρθια λοξοειδή πτώματα; Η ομφαλοσκοπία επ΄ άπειρον; Μήπως και τιναχτεί από τον αφαλό των παιδιών το άχτιστο φως! Τι σημαίνει να κάνεις επανάσταση με άσπρα γάντια; που έλεγε ο Τρότσκι.

(Η επανάσταση γίνεται με αίματα και με λαβωματιές στο στήθος. Μια μονάχα έγινε με σαράντα πήχες δίμιτο λινό, αλέκιαστο και λευκό σαν χιόνι στα όρη. Είναι η Ελληνική επανάσταση με τη φουστανέλλα. Που ξανακούστηκε τέτοιο ανήκουστο, να πολεμάς ντυμένος στα λευκά ! που έλεγε ο Χεμινγκουέι !).

Το τι σημαίνει όλη τούτη η μαυροφόρα βαβούρα, να μαθαίνεις για το σχολειό και όχι για τη ζωή, αφήνω να το μαρτυρήσουν δυο πράξεις.

Η πρώτη. Επέρυσι οι μαθητές του Πειραματικού σχολείου της Αθήνας εκάμανε μια εκδρομή στο Πήλιο. Κάποια μητέρα συνόδευε το αγόρι της, δεκατέσσερω χρονώ παλικαράκι. Σε μια στιγμή, καθώς τρέχανε εκεί κάπου στις Λιβανάτες, ο μικρός έκπληκτος φωνάζει.

- Μαμά, μαμά, δες μια μεγάλη κατσίκα. Κοιτάζει η μαμά και ισιώνει.

- Αυτό, Πετράκη, δεν είναι κατσίκα. Είναι γελάδα, παιδάκι μου…

Πηγή: Liantinis.org