«…Πες μου λοιπόν, πως εννοείς εσύ την Δημοκρατία»;
«Δημοκρατία υπάρχει όταν, όλοι οι πολίτες είναι ίσοι απέναντι στους νόμους, όταν έχουν τα ίδια δικαιώματα, αλλά και όταν όλοι τιμούν και σέβονται τους νόμους. Γιατί μέλημα του νόμου είναι η διασφάλιση του κοινού συμφέροντος. Δημοκρατία υπάρχει όταν, οι νόμοι είναι δίκαιοι και οι πολίτες τηρούν αυτούς τους νόμους, όχι από το φόβο της ποινής, αλλά από σεβασμό απέναντι σε αυτούς που κάθε φορά βρίσκονται στην εξουσία, απέναντι στους ίδιους τους νόμους και κυρίως, όπως λέει ο Θουκυδίδης, απέναντι σε εκείνους τους νόμους που έχουν θεσπιστεί για την προστασία των αδικημένων.
Δημοκρατία υπάρχει όταν, υπάρχει ελευθερία λόγου. Οι αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποιούσαν για τα δηλώσουν αυτή την έννοια τις λέξεις ισηγορία και παρρησία. Ο Ισοκράτης στο λόγο του «Περί Ειρήνης», που είναι γραμμένος σε μια εποχή που το δημοκρατικό πολίτευμα μαστίζεται από τους δημαγωγούς και βρίσκεται στην παρακμή του, κατηγορεί τους Αθηναίους γιατί έχουν μεν ισηγορία αλλά δεν υπάρχει παρρησία. Ισηγορία είναι το δικαίωμα που έχουν όλοι οι πολίτες να αγορεύσουν, να μιλήσουν στην Εκκλησία του Δήμου. Η παρρησία όμως είναι κάτι παραπάνω από την ισηγορία. Παρρησία είναι το δικαίωμα του πολίτη να μπορεί όχι απλώς να έχει το λόγο, αλλά να εκφράσει τη γνώμη του ελεύθερα, ακόμη και αν αυτή δεν είναι σύμφωνη με τη γνώμη των άλλων. Γιατί δεν έχει πραγματικά κανένα νόημα να πει κανείς τη γνώμη του, αν δεν μπορεί να εκφράσει ελεύθερα αυτό που πραγματικά πιστεύει χωρίς να αποδοκιμάζεται από τους άλλους για αυτό. Κάτι τέτοιο προϋποθέτει μια ευρύτητα πνεύματος τέτοια, που να μπορεί να δεχτεί το διαφορετικό, το αντίθετο.
Η δημοκρατία χρειάζεται υπεύθυνους πολίτες. Πολίτες που να αναλαμβάνουν το μερίδιο της ευθύνης τους για όσα γίνονται. Πολίτες με ευρύτητα πνεύματος, απαλλαγμένους από φανατισμό, που ξέρουν να σέβονται την προσωπικότητα του διπλανού τους και να του αναγνωρίζουν το δικαίωμα να είναι διαφορετικός από αυτούς. Και από την άλλη μεριά, η πολιτεία οφείλει να σέβεται τους πολίτες της και να φροντίζει για το καλό όλων. Να δίνει σε όλους χωρίς διάκριση το δικαίωμα να μορφωθούν και να αναπτυχθούν ως προσωπικότητες. Να παρέχει ευκαιρίες για όλους και να στηρίζεται στην αξιοκρατία. Καθένας έχει μια θέση, ανεξάρτητα από το ποια είναι αυτή, στην οποία μπορεί να αποδώσει καλύτερα και να προσφέρει στο κοινωνικό σύνολο.
Όλοι οι πολίτες έχουν δικαίωμα να αναλάβουν αξιώματα, χωρίς να παίζει ρόλο η κοινωνική τους καταγωγή ή η οικονομική τους κατάσταση. Αυτή η αρχή βέβαια συνδέεται πολύ στενά με την αρχή της αξιοκρατίας. Ο καθένας πολίτης έχει τη θέση εκείνη που του αρμόζει μέσα σε μια δημοκρατική πολιτεία. Ολόκληρη η πολιτεία μπορεί να λειτουργεί σωστά, αν βρίσκεται ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση.
Η σύγχρονη Δημοκρατία χρειάζεται λειτουργούς, στην χάραξη εξωτερικής και εσωτερικής πολιτικής, στην δημόσια διοίκηση, στην Δικαιοσύνη. Δεν χρειάζεται διαχειριστές (managers) και εκτελεστές μίας ιδεολογικής παραφυάδας.
Η σύγχρονη Δημοκρατία χρειάζεται έναν τύπο έντυπο αλλά κυρίως έντιμο.
Η Δημοκρατία, είτε σύγχρονη είτε όχι, είναι μία καθημερινή μάχη με τους φοβερότερους αντιπάλους. Τους ίδιους τους πολίτες της».
«Και τώρα νομίζεις ότι είπες κάτι νέο»;
«Όχι βέβαια, αλλά τι εννοείς»;
«Όλα αυτά μου ακούγονται πολύ κοινότυπα. Έχουν ειπωθεί χιλιάδες φορές από χιλιάδες ανθρώπους, φιλόσοφους, πολιτικούς, διανοούμενους, αλλά και απλούς πολίτες».
«Συμφωνώ, αλλά τότε γιατί υπάρχει ακόμα και σήμερα τόσο μεγάλο έλλειμμα» Δημοκρατίας;
«…..».
«Δημοκρατία υπάρχει όταν, όλοι οι πολίτες είναι ίσοι απέναντι στους νόμους, όταν έχουν τα ίδια δικαιώματα, αλλά και όταν όλοι τιμούν και σέβονται τους νόμους. Γιατί μέλημα του νόμου είναι η διασφάλιση του κοινού συμφέροντος. Δημοκρατία υπάρχει όταν, οι νόμοι είναι δίκαιοι και οι πολίτες τηρούν αυτούς τους νόμους, όχι από το φόβο της ποινής, αλλά από σεβασμό απέναντι σε αυτούς που κάθε φορά βρίσκονται στην εξουσία, απέναντι στους ίδιους τους νόμους και κυρίως, όπως λέει ο Θουκυδίδης, απέναντι σε εκείνους τους νόμους που έχουν θεσπιστεί για την προστασία των αδικημένων.
Δημοκρατία υπάρχει όταν, υπάρχει ελευθερία λόγου. Οι αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποιούσαν για τα δηλώσουν αυτή την έννοια τις λέξεις ισηγορία και παρρησία. Ο Ισοκράτης στο λόγο του «Περί Ειρήνης», που είναι γραμμένος σε μια εποχή που το δημοκρατικό πολίτευμα μαστίζεται από τους δημαγωγούς και βρίσκεται στην παρακμή του, κατηγορεί τους Αθηναίους γιατί έχουν μεν ισηγορία αλλά δεν υπάρχει παρρησία. Ισηγορία είναι το δικαίωμα που έχουν όλοι οι πολίτες να αγορεύσουν, να μιλήσουν στην Εκκλησία του Δήμου. Η παρρησία όμως είναι κάτι παραπάνω από την ισηγορία. Παρρησία είναι το δικαίωμα του πολίτη να μπορεί όχι απλώς να έχει το λόγο, αλλά να εκφράσει τη γνώμη του ελεύθερα, ακόμη και αν αυτή δεν είναι σύμφωνη με τη γνώμη των άλλων. Γιατί δεν έχει πραγματικά κανένα νόημα να πει κανείς τη γνώμη του, αν δεν μπορεί να εκφράσει ελεύθερα αυτό που πραγματικά πιστεύει χωρίς να αποδοκιμάζεται από τους άλλους για αυτό. Κάτι τέτοιο προϋποθέτει μια ευρύτητα πνεύματος τέτοια, που να μπορεί να δεχτεί το διαφορετικό, το αντίθετο.
Η δημοκρατία χρειάζεται υπεύθυνους πολίτες. Πολίτες που να αναλαμβάνουν το μερίδιο της ευθύνης τους για όσα γίνονται. Πολίτες με ευρύτητα πνεύματος, απαλλαγμένους από φανατισμό, που ξέρουν να σέβονται την προσωπικότητα του διπλανού τους και να του αναγνωρίζουν το δικαίωμα να είναι διαφορετικός από αυτούς. Και από την άλλη μεριά, η πολιτεία οφείλει να σέβεται τους πολίτες της και να φροντίζει για το καλό όλων. Να δίνει σε όλους χωρίς διάκριση το δικαίωμα να μορφωθούν και να αναπτυχθούν ως προσωπικότητες. Να παρέχει ευκαιρίες για όλους και να στηρίζεται στην αξιοκρατία. Καθένας έχει μια θέση, ανεξάρτητα από το ποια είναι αυτή, στην οποία μπορεί να αποδώσει καλύτερα και να προσφέρει στο κοινωνικό σύνολο.
Όλοι οι πολίτες έχουν δικαίωμα να αναλάβουν αξιώματα, χωρίς να παίζει ρόλο η κοινωνική τους καταγωγή ή η οικονομική τους κατάσταση. Αυτή η αρχή βέβαια συνδέεται πολύ στενά με την αρχή της αξιοκρατίας. Ο καθένας πολίτης έχει τη θέση εκείνη που του αρμόζει μέσα σε μια δημοκρατική πολιτεία. Ολόκληρη η πολιτεία μπορεί να λειτουργεί σωστά, αν βρίσκεται ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση.
Η σύγχρονη Δημοκρατία χρειάζεται λειτουργούς, στην χάραξη εξωτερικής και εσωτερικής πολιτικής, στην δημόσια διοίκηση, στην Δικαιοσύνη. Δεν χρειάζεται διαχειριστές (managers) και εκτελεστές μίας ιδεολογικής παραφυάδας.
Η σύγχρονη Δημοκρατία χρειάζεται έναν τύπο έντυπο αλλά κυρίως έντιμο.
Η Δημοκρατία, είτε σύγχρονη είτε όχι, είναι μία καθημερινή μάχη με τους φοβερότερους αντιπάλους. Τους ίδιους τους πολίτες της».
«Και τώρα νομίζεις ότι είπες κάτι νέο»;
«Όχι βέβαια, αλλά τι εννοείς»;
«Όλα αυτά μου ακούγονται πολύ κοινότυπα. Έχουν ειπωθεί χιλιάδες φορές από χιλιάδες ανθρώπους, φιλόσοφους, πολιτικούς, διανοούμενους, αλλά και απλούς πολίτες».
«Συμφωνώ, αλλά τότε γιατί υπάρχει ακόμα και σήμερα τόσο μεγάλο έλλειμμα» Δημοκρατίας;
«…..».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου